Lancia is terug! In stilte juichten we toen we het nieuws kregen. Eigenheid op de oh zo verzadigde automarkt waar dertien merken en evenveel ontwerpen in een dozijn passen vraagt namelijk om behoorlijk wat creativiteit, maar gelukkig heeft dit Italiaanse merk dat in overvloed. Creatiedrift in combinatie met charme, comfort en eigenzinnigheid. De vier karakteristieken waar wij heel blij van worden.
Ik zeg wel wij, maar ik doel op mezelf. Een maand geleden verruilde ik na 12 jaar mijn Lancia Ypsilon 1.4 met vanille- en zandkleurig leer voor een Lancia Delta 1.4 turbo met zwart alcantara. Mijn hart zei ‘nee’, maar mijn verstand ‘ja’. Mijn Ypje was simpelweg te klein geworden met een steeds groter wordend jochie achterin. Dat gezegd hebbende, heb ik het nog niet over mijn hart gekregen om haar te verkopen. Er kleven zoveel herinneringen aan die auto, dat het moeilijk is om er afstand van te doen. Zoals de dag dat ik de Lancia Ypsilon van mijn broer overnam, omdat hij het echt iets voor mij vond. De kerstochtenden waarop ik in alle vroegte naar mijn ouders reed voor mijn moeders verjaardag. Het Bose-systeempje op standje knallen als Chris Rea’s Driving home for Christmas door de luidsprekers schalde. De zomerochtend waarin ik mijn Ypje volstouwde en naar de Dordogne reed omdat ik ‘klaar was met mannen’ en mijn zus voorstelde dat ik direct naar haar vakantieadres zou rijden. Maar ook de herfstdag, ruim een jaar na die bewuste zomervakantie, toen ik samen met mijn grote liefde en ons pasgeboren zoontje vanuit het ziekenhuis naar huis reed. En nu hoor ik je denken; ‘Ja maar dat had in elke auto gekund’. Het punt is: ik weet niet of die emotie in elke auto hetzelfde zou zijn geweest.
Twee keer zoveel liefde
Ze zeggen wel eens dat Italianen hun auto’s met passie maken. Emotie staat voorop en dan pas functionaliteit. Dat geloof ik direct. Het straalt in elk geval van dit merk af. In Nederland is dat misschien niet de volgorde der dingen, maar voor mij wél. En aan functionaliteit heeft mijn Ypsilon nooit onder gedaan voor hetzelfde segment auto van andere merken. Nog sterker, mijn Yppie was luxer uitgevoerd en had veel meer oog voor detail. Misschien is het daarom ook moeilijker om afscheid te nemen. Misschien kleeft er wel twee keer zoveel liefde aan deze auto, doordat de ontwerper en de gebruiker zoveel waarde aan emotie hecht. Ik hield en hou nog steeds van het lijnenspel, het tweekleurige leer, de zachte fauteuils waardoor je thuis lijkt te komen als je je erin nestelt. Het is zo eigen geworden. Maar functionaliteit steekt emotie soms naar de troon. Zelfs bij mij. En dus moest ik op zoek naar iets nieuws en zoals eerder kwam ik weer bij Lancia uit.
Eigenzinnigheid
Het merk bestaat al meer dan 100 jaar en heeft voor veel ontwikkelingen binnen de auto-industrie gezorgd. Zo zijn ze de eerste fabrikant die een auto introduceerden met een volledig elektrisch systeem als standaarduitrusting. Ze introduceerden ook de eerste auto met vijf versnellingen en bedachten tevens als eersten dat je voor een optimale gewichtsverdeling de motor beter aan de voorzijde van de auto kunt plaatsen en de versnellingsbak aan de achterzijde. Maar het meeste opzien baarden ze met hun ontwerpen. Mensen verdraaiden hun nek toen de Lancia Aurelia voor het eerst voorbijreed. Wat deden die soepele, sportieve lijnen daar op de weg, naast al die hokken op wielen waar we al decennia aan gewend waren geraakt? Pas toen vele jaren later de Flaminia, Fulvia en de Flavia haar intrede deden was het hek van de dam. Althans bij een bepaalde doelgroep. Er volgden een reeks sportieve modellen zoals de Stratos, de Gamma en uiteraard de iconische Delta (Integrale). Het merk produceerde familiebakken zoals de Lybra en de veel kleinere Ypsilon. Wat ze met elkaar gemeen hadden was dat ze niks met elkaar gemeen hadden. Elk model was nog eigenzinniger dan het andere.
Lach op de weg
En hoewel automerken vroeger sowieso meer eigenheid bezaten dan nu, kon maar een handjevol automerken zich meten met de bijzondere creaties van Lancia. Helaas bestaat het merendeel van dat handjevol niet meer. Eigenzinnigheid moest het veld ruimen voor uniformiteit en daar kon Lancia helemaal niks mee. Decennialang reed men liever in eenheidsworst rond om maar niet op te vallen. Dezelfde ontwerpen, dezelfde kleuren en dezelfde segmenten werden lange tijd gretig afgenomen. Totdat de retroauto haar intrede deed. Met de populariteit van de Fiat 500 leek het tij te keren. Ze bracht kleur op de weg. Babyblauwe, knalroze, botergele en koraalrode rugzakjes scheurden ons ineens voorbij. En dat bracht niet alleen een lach op het gezicht van de eigenaar, maar ook op die van de medeweggebruiker. Langzaamaan kwam er weer wat sympathie en ruimte voor de andersdenkenden.
Jezelf opnieuw uitvinden
Auto-ontwerpers kregen weer moed om buiten de kaders te denken. Maar je hebt tijd nodig om jezelf opnieuw uit te vinden, je waarden te vertolken naar een nieuwe samenleving die andere eisen stelt en dan nog steeds jezelf te kunnen blijven. Ze hebben zich vast afgevraagd hoe ver ze nu konden gaan. En de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat daar behoorlijke restricties aan zitten. Want eigenzinnigheid gedijt bij vrijheid en dat is precies waar het aan schort binnen de automotive. Autofabrikanten worden onderworpen aan internationale regelgeving waardoor ze minder vrij zijn om te ontwerpen wat ze willen. Daarnaast zijn ze door de concurrentie samenwerkings- verbanden aangegaan met andere merken, waardoor ze platforms moesten delen. Zo deelt de nieuwe Ypsilon het platform met die van de Opel Corsa en de Peugeot 208. Kom maar eens om eigenheid in een tijd waarin concurrentie en regelgeving domineren. Toch kreeg ik een lach op mijn gezicht toen ik Odiel’s rijtest las. De emotie en de eigenheid spatte van de foto’s. Die groene lakkleur met dat roodbruine interieur in ruitstructuur. Het kontje wat aan een Stratos doet denken, maar zeker niet aan de oude garagedeur wat voorheen de kofferklep was. Knap hoor. Ze flikken het gewoon weer. Geen wonder dat je daar de tijd voor neemt. Want mede daardoor is de nieuwe Ypsilon geen retroversie van het vorige model geworden, maar een sportieve hatchback.
Lancia Ypsilon, een nieuw hoofdstuk
Dat is wat ik bedoel met eigenzinnigheid: jezelf opnieuw uitvinden en tegelijkertijd jezelf blijven. Ze hebben bij Lancia eerst het ene hoofdstuk afgesloten voordat ze aan een nieuw hoofdstuk begonnen. Voor hen betekent de nieuwe Lancia Ypsilon ook de wederopstanding van hun modellenlijn, want de nieuwe Gamma wordt in 2026 verwacht en in 2028 komt de nieuwe Delta op de markt. Tegen die tijd heb ik al vele kilometers gemaakt met mijn ‘nieuwe’ bolide. Want waar het maken van herinneringen met mijn Ypje eindigt, begint het maken van herinneringen met de Delta. En dat geldt nu vrij letterlijk ook voor Lancia.
Ik ben heel benieuwd wat de nieuwe Ypsilon in Nederland gaat doen en meer dan dat ben ik benieuwd hoe de nieuwe modellen eruit komen te zien. Zo’n wederopstanding is zo gek nog niet, vooral voor mensen die hunkeren naar eigenzinnigheid. Misschien wordt het dan toch tijd om een bordje ‘te koop’ achter de voorruit te plakken van mijn Ypje.
